5
nguồn dữ liệu DEM toàn cầu hoàn toàn miễn phí
5 Free Global
DEM Data Sources – Digital Elevation Models
Want to elevate
your chances of finding a digital
elevation model (DEM) data? Let’s dive
into our list of free
global DEM data sources.
DEM, viết tắt của Digital Elevation Model hay c̣n
được gọi là mô h́nh số độ cao, là một
trong những nguồn dữ liệu địa h́nh phổ
biến nhất trên thế giới, được lưu ở
định dạng ô lưới (grid/raster). Bài viết này giới thiệu 5 nguồn
DEM miễn phí có độ phủ toàn cầu.
① Space Shuttle Radar Topography
Mission (SRTM)
NASA chỉ mất đúng 11 ngày để
chụp mô h́nh số độ cao toàn cầu độ phân
giải 30 mét với chương tŕnh Shuttle
Radar Topography Mission (SRTM). Trở lại vào tháng 2
năm 2000, tàu con thoi Endeavour đă ra mắt
với hệ thống SRTM trên khoang.
Sử dụng hai ăng ten radar và một
đường truyền duy nhất, tàu con thoi đă thu thập
đủ dữ liệu để tạo ra một mô h́nh
số độ cao bằng cách sử dụng một kỹ
thuật được gọi là radar
khẩu độ tổng hợp giao thoa kế (inSAR). Băng tần C-Band
có khả năng xuyên qua tán cây che phủ mặt đất
khá tốt nhưng SRTM vẫn gặp khó khăn trong các khu
sườn dốc bởi các hiệu ứng foreshortening, layover
và shadow.
Vào cuối năm 2014, chính phủ Hoa Kỳ
đă phát hành DEM SRTM độ phân giải cao nhất cho
đông đảo người dùng. Mô h́nh số độ
cao toàn cầu này có độ phân giải 1-arc second hay tương đương
độ phân giải không gian khoảng 30 mét. Ngoài ra, độ
phủ của nó gần hết thế giới với
độ chính xác chiều đứng dưới 16m.
Bạn có thể tải dữ liệu SRTM ở đâu?
Dữ liệu SRTM DEM đang được lưu trữ
trên USGS Earth Explorer.
Để tải về, chọn khu vực bạn quan tâm.
Trong tab data, chọn Digital Elevation
--> SRTM --> SRTM 1-ArcSecond Global.
Hướng dẫn tải dữ liệu từ USGS Earth Explorer có thể được
xem tại đây (bản tiếng Anh).
② ASTER Global Digital Elevation Model
Chương tŕnh hợp tác giữa NASA và chính phủ Nhật
Bản đă tạo nên hệ thống Advanced
Spaceborne Thermal Emission and Reflection
Radiometer (ASTER). Một phần của dự
án này đă cho ra bộ sản phẩm ASTER Global Digital Elevation Model (GDEM), một mô h́nh số độ
cao ở quy mô toàn cầu.
ASTER GDEM tự hào ra mắt với độ phân giải 90
mét ở phạm vi toàn cầu và 30 mét trên lănh thổ Hoa Kỳ.
Mặc dù có độ phân giải cao và độ bao phủ
lớn (80% Trái đất), người dùng không hài ḷng
và bày tỏ vấn đề với các điểm
chết của nó, thường ở các khu vực
nhiều mây.
ASTER GDEM đă sử dụng những cặp ảnh lập
thể và phương pháp tính tương quan h́nh ảnh kỹ
thuật số. Dựa trên hai h́nh ảnh chụp ở các
góc khác nhau, hệ thống đă sử dụng hiệu ứng
thị sai và kỹ thuật trắc địa ảnh
để xác định độ cao. Tuy nhiên, lỗi các
khu vực bị che phủ bởi mây ảnh hưởng lớn
đến độ chính xác của ASTER, điều mà SRTM
DEM không gặp phải. Tùy theo đặc điểm kỹ
thuật của các bộ cảm biến thụ động
và chủ động, chất lượng DEM có thể bị
ảnh hưởng đáng kể.
Nhưng theo thời gian, dữ liệu ASTER DEM đă
được cải thiện với nhiều hiệu chỉnh
sáng giá (sửa lỗi mất dữ liệu). Vào tháng 10
năm 2011, ASTER GDEM phiên bản 2 đă được phát
hành rộng răi, đây là một cải tiến đáng kể.
Mặc dù ở cấp độ thử nghiệm, ASTER
GDEM-2 được đánh giá thể hiện địa
h́nh chính xác hơn so với SRTM DEM ở khu vực địa
h́nh núi non hiểm trở. Bạn nên tự kiểm chứng
điều này.
Bạn có thể tải xuống ASTER GDEM ở đâu?
Dữ liệu ASTER DEM hoàn toàn miễn phí và có thể
được tải xuống từ USGS
Earth Explorer. Trong tab
data, chọn Digital
Elevation --> ASTER.
③ JAXA's Global ALOS 3D World
ALOS World 3D là mô h́nh số bề mặt
(Digital Surface Model) có độ phân giải 30 mét (DSM)
được chụp bởi Cơ quan thám hiểm hàng
không vũ trụ Nhật Bản (JAXA). Gần đây, DSM
này đă được cung cấp rộng răi cho công chúng.
Điều thú vị nằm ở chỗ nó là bộ dữ
liệu độ cao quy mô toàn cầu chính xác nhất hiện
nay. Hệ thống sử dụng Vệ tinh Quan sát Trái
đất Nâng cao DAICHI (ALOS) dựa trên cặp ảnh lập
thể thu nhận từ cảm biến PRISM.
Bạn có thể tải xuống ALOS 3D World
của JAXA ở đâu?
Nếu bạn muốn mô h́nh số bề mặt DSM vô cùng
chính xác này, bạn sẽ phải đăng kư trực tuyến
thông qua JAXA Global ALOS Portal để tải xuống.
④ Light Detection and Ranging
(LiDAR)
Bạn có thể nghĩ rằng việc t́m dữ liệu LiDAR giống như đấm trong bóng tối.
Nhưng điều đó không c̣n tồn tại nữa.
Dần dần và đều đặn,
chúng ta đang tiếp cận gần hơn đến một
bộ dữ liệu LiDAR có độ
phủ toàn cầu.
Với Open
Topography đứng đầu danh sách ở
vị trí số 1, chúng ta có thể tham khảo Danh sách 6 nguồn dữ liệu LiDAR tốt nhất có sẵn
trực tuyến miễn phí.
Không ǵ có thể đánh bại LiDAR về
độ chính xác không gian. Sau khi đă xử lư, bạn có
thể xây dựng một mô h́nh số địa h́nh DEM ấn
tượng từ LiDAR.
Và nếu bạn vẫn không thể t́m thấy bất cứ
tài nguyên ǵ trong liên kết ở trên, hăy thử liên hệ
chính quyền địa phương. Biết đâu bạn
sẽ được cung cấp dữ liệu đó miễn
phí.
⑤ Mars Orbiter Laser Altimeter
(MOLA)
Chúng tôi "vứt" chủ đề này ra đây với
mục đích khơi gợi sự chú ư của bạn.
Các nhà khoa học không chỉ lập bản đồ về
độ cao Trái đất.
Dựa trên Thiết bị Laser đo
độ cao quỹ đạo Sao Hỏa (Mars
Orbiter Laser Altimeter - MOLA), bạn có thể xem địa
h́nh gồ ghề của sao Hỏa. Ví dụ, bản đồ
Địa h́nh Sao Hỏa này sử dụng dữ liệu từ
MOLA.
Trên thực tế, các nhà khoa học đă sử dụng
MOLA để t́m ra những ḍng suối cổ trên sao Hỏa.
Nếu điều này không khiến bạn thích thú, chúng tôi
không biết có thể làm ǵ hơn.
Bạn có thể tải xuống MOLA DEM ở đâu?
Trung tâm Khoa học Thiên văn của
USGS (USGS Astrogeology Science Center) là trung tâm dữ
liệu địa h́nh DEM cho Sao Hỏa. USGS đă tính toán
cao độ từ giải pháp trường trọng lực
sao Hỏa GMM-2B với mức sai số trong khoảng ± 3 m.
Ai nói GIS không vui?
Nguồn trích dẫn:
www.p-gis.com